Kontrola NIK dot. działalności organów, instytucji państwowych oraz podmiotów organizujących rynek finansowy wobec GetBack SA, podmiotów oferujących jej papiery wartościowe oraz ją audytujących.
„Instytucje państwowe nie zapewniły skutecznej ochrony konsumentów przed niezgodną z prawem działalnością GetBack S.A. oraz podmiotów oferujących i dystrybuujących jej papiery wartościowe. Ich działania były nieadekwatne do istoty i skali zagrożeń oraz nie w pełni rzetelne. W szczególności Urząd Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF) przez pierwsze pięć lat działalności Spółki nie przeprowadził w niej ani jednej kontroli. Nie zidentyfikował także sygnałów wskazujących na nieprawidłowości na podstawie informacji udostępnianych przez Spółkę, jej audytorów i inne podmioty z nią współpracujące. Do dziś ponad 9 tys. nabywców obligacji GetBack S.A nie odzyskało zainwestowanych środków w wysokości przekraczającej 2,5 miliarda zł. Intensywne działania nadzorcze i kontrole podjęto dopiero po zaprzestaniu obsługi zobowiązań przez Spółkę”.
Raport Najwyższej Izby Kontroli (NIK) analizuje działania instytucji państwowych i podmiotów finansowych w kontekście działalności spółki GetBack S.A. oraz jej problemów finansowych. Kontrola objęła m.in. Komisję Nadzoru Finansowego (KNF), Giełdę Papierów Wartościowych (GPW), Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), Rzecznika Finansowego, Ministerstwo Finansów oraz Komisję Nadzoru Audytowego.
NIK wskazuje, że do kwietnia 2018 r. działania nadzorczych instytucji były niewystarczające, przez co inwestorzy indywidualni nie byli skutecznie chronieni przed ryzykiem związanym z obligacjami GetBack S.A. KNF nie wykryła na wczesnym etapie nieprawidłowości, w tym agresywnego modelu biznesowego spółki i manipulacji wynikami finansowymi. Dopiero po ujawnieniu problemów płynnościowych spółki podjęto intensywniejsze działania kontrolne.
Z raportu wynika, że oferowanie obligacji GetBack S.A. wiązało się z wprowadzaniem klientów w błąd – przedstawiano je jako produkty bezpieczne, często porównywane do lokat bankowych, choć wiązały się z wysokim ryzykiem. Ujawniono przypadki wywierania presji na klientów oraz nielegalnego przekazywania ich danych osobowych. UOKiK i Rzecznik Finansowy interweniowali, ale ich działania były opóźnione i często nieskuteczne. Ministerstwo Finansów nie wdrożyło na czas przepisów unijnych (dyrektywa MiFID II), co mogło zwiększyć skalę problemu. NIK ocenia także działania audytorów badających finanse GetBack S.A. jako niewystarczające.
Konkluzja raportu wskazuje na systemowe zaniedbania w nadzorze nad rynkiem finansowym, co doprowadziło do strat tysięcy inwestorów. Wskazano także na potrzebę zmian regulacyjnych oraz lepszej koordynacji działań instytucji odpowiedzialnych za nadzór nad rynkiem kapitałowym.
Więcej w materiale prasowym NIK:
https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/bez-ochrony-panstwa.html
Zobacz raport NIK: